Ochrona przed eksmisją
Najemcę chronią przepisy dwóch ustaw: o ochronie praw lokatorów oraz kodeks cywilny. Pierwsza zawiera długą listę osób, którym sąd musi przyznać w wyroku eksmisyjnym prawo do lokalu socjalnego (art. 14 ust. 4). Są na niej: obłożnie chorzy, emeryci i renciści spełniający kryteria do otrzymania świadczeń z pomocy społecznej, osoby ze statusem bezrobotnego, kobiety ciężarne, małoletni, niepełnosprawni, ubezwłasnowolnieni. Przepis o prawie do lokalu socjalnego dotyczy także eksmitowanych spełniających przesłanki określone w uchwałach rad gmin (chodzi m.in. o osoby, które znalazły się w niedostatku), chyba że mają one gdzie zamieszkać. Sąd musi przyznać w wyroku prawo do lokalu socjalnego także osobom sprawującym nad nimi opiekę i wspólnie z nimi mieszkającym. Sam też może zdecydować, że taki lokal się należy.
Przepis nie zawiera żadnego kryterium dochodowego, takie samo prawo przysługuje więc zarówno biednej, jak i zamożnej osobie. Nie może ona być eksmitowana, dopóki nie otrzyma lokalu socjalnego. Od 5 lutego 2005 roku nie można nikogo eksmitować na bruk. Osobie, która ma orzeczoną eksmisję bez prawa do lokalu socjalnego, trzeba zapewnić tymczasowe pomieszczenie. Musi ono spełniać warunki określone w przepisach. Zgodnie z art. 1046 kodeksu postępowania cywilnego:
§ 4. Wykonując obowiązek opróżnienia lokalu służącego zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika na podstawie tytułu wykonawczego, z którego nie wynika prawo dłużnika do lokalu socjalnego lub zamiennego, komornik wstrzyma się z dokonaniem czynności do czasu, gdy gmina wskaże tymczasowe pomieszczenie lub gdy dłużnik znajdzie takie pomieszczenie.
§ 5. Komornik nie może wstrzymać się z dokonaniem czynności, jeżeli wierzyciel wskaże tymczasowe pomieszczenie, o którym mowa w § 4.
§ 6. Tymczasowe pomieszczenie powinno:
1) nadawać się do zamieszkania;
2) zapewniać co najmniej 5 m2 powierzchni mieszkalnej na jedną osobę;
3) znajdować się w tej samej miejscowości lub pobliskiej, jeżeli zamieszkanie w tej miejscowości nie pogorszy nadmiernie warunków życia osób przekwaterowywanych.
W pomieszczeniu powinien być dostęp do: wody, ustępu (może znajdować się poza budynkiem), światła naturalnego, prądu, ogrzewania. Ściany nie mogą być zawilgocone, a eksmitowany musi mieć możliwość gotowania posiłków. Pomieszczeniem zastępczym nie może być miejsce w noclegowni. Nie może ono też zastąpić lokalu socjalnego.
2) zapewniać co najmniej 5 m2 powierzchni mieszkalnej na jedną osobę;
3) znajdować się w tej samej miejscowości lub pobliskiej, jeżeli zamieszkanie w tej miejscowości nie pogorszy nadmiernie warunków życia osób przekwaterowywanych. W pomieszczeniu powinien być dostęp do: wody, ustępu (może znajdować się poza budynkiem), światła naturalnego, prądu, ogrzewania. Ściany nie mogą być zawilgocone, a eksmitowany musi mieć możliwość gotowania posiłków. Pomieszczeniem zastępczym nie może być miejsce w noclegowni. Nie może ono też zastąpić lokalu socjalnego.